Nieuwe wetgeving voor retrofitting van voertuigen naar elektrisch in België biedt ecologische en economische voordelen.
Op initiatief van de federale minister van Mobiliteit Georges Gilkinet is er in samenwerking met de sector een koninklijk besluit opgesteld dat de regels voor retrofitting vastlegt. Dit besluit trad op 1 juni 2023 in werking en maakt retrofitting op grotere schaal mogelijk in België. De FOD Mobiliteit en Vervoer biedt hiermee het langverwachte kader waarop velen hebben gewacht om hun retrofitprojecten uit te voeren.
Retrofitting, ook wel bekend als het inbouwen van nieuwe technologie in bestaande systemen, opent de mogelijkheid om voertuigen met verschillende soorten verbrandingsmotoren, zoals benzine en diesel, om te bouwen naar bijvoorbeeld elektrische voertuigen. Dit geldt voor diverse voertuigcategorieën, waaronder auto’s, bromfietsen, motorfietsen en vrachtwagens.
Voorheen was het proces complex, langdurig en kostbaar vanwege de vereiste goedkeuring in het buitenland en de daaropvolgende technische keuring in eigen land. Het koninklijk besluit biedt nu een duidelijk kader waar zowel liefhebbers als professionals zich op kunnen richten, waardoor de uitvoering en goedkeuring van retrofitprojecten aanzienlijk wordt vereenvoudigd.
Dit nieuwe besluit is tot stand gekomen na uitvoerige discussies met de Gewesten en is opgesteld in dialoog en co-creatie. De gewestelijke homologatie-instanties zullen ook hun eigen regelgeving publiceren om het homologatieproces volledig operationeel te maken, zoals afgesproken tijdens een recente interministeriële conferentie over mobiliteit.
Wat zijn de voordelen?
Retrofitting is een ecologisch alternatief. Het behoudt voertuigen die nog in goede staat verkeren in plaats van ze te slopen, terwijl ze worden aangedreven door een motor die geen CO2-uitstoot produceert. Deze projecten worden voltooid door een zogenaamde CoP-audit (Conformity of Production). Aangezien verschillende bedrijven reeds een CoP hebben voor het ombouwen en inrichten van bedrijfsvoertuigen (bvb ziekenwagens), wordt geschat dat deze procedure veelvuldig gebruikt kan worden. Het project kan daarbovenop ook uitgevoerd worden in samenwerking met een bedrijf dat zo’n CoP heeft.
Naast de milieuvoordelen kan retrofitting ook gunstig zijn voor de portemonnee. Liefhebbers van oudere voertuigen kunnen profiteren van de voordelen van een elektrisch voertuig zonder de hoge prijs te betalen voor de aanschaf van een nieuw elektrisch voertuig. En hoewel de economische markt voor retrofitting nog in de kinderschoenen staat, zal een duidelijk wetgevingskader de ontwikkeling van nieuwe initiatieven op dit gebied stimuleren.
Retrofitten gebeurde reeds maar was onderworpen aan individuele herkeuringen, nu is er eindelijk een kader.
Wat staat er in het Koninklijk Besluit?
In andere landen, zoals Frankrijk, worden momenteel semi-industriële productielijnen voor de elektrificatie van kleine voertuigen ontwikkeld. Met de nieuwe wetgeving zal België ook zulke initiatieven kunnen ontplooien, waardoor de elektrificatie van voertuigen steeds toegankelijker wordt en eventueel ook voor grotere batterijpakketten in recentere wagens (nu wordt retrofitting vooral toegepast bij oldtimers).
Dit zijn de specifieke nieuwe technische voorschriften die moeten worden geïmplementeerd vanaf 1 juni 2023:
-
Het is vereist dat de brandstoftanks worden verwijderd of onklaar worden gemaakt.
-
Het vermogen van de nieuwe motor mag niet hoger zijn dan het vermogen van de oorspronkelijke motor, met uitzondering van motoren met een vermogen van minder dan 60 kW, waarvoor een toename van maximaal 20% is toegestaan.
-
De originele afmetingen van het voertuig moeten behouden blijven en mogen niet worden gewijzigd.
-
Er mogen geen wijzigingen worden aangebracht in de technisch toelaatbare maximummassa van het voertuig, de maximale beladen massa van de combinatie of de maximale belasting op elk van de assen.
-
Na de ombouw mag de verdeling van het ledig gewicht, in rijklare toestand, over de assen niet meer dan ± 10% afwijken van de verdeling over de assen van het oorspronkelijke voertuig.
De tests die worden vereist, zijn gericht op het aantonen van de perfecte werking en veiligheid van het voertuig na de ombouw. Bepaalde tests, zoals remmen, elektrische veiligheid en snelheidsbegrenzer, worden als kritischer beschouwd en moeten worden uitgevoerd door gecertificeerde organisaties.
Volgens het koninklijk besluit is het mogelijk om alle gemotoriseerde voertuigen, behalve landbouwvoertuigen, om te bouwen. Dit betekent dat vrachtwagens, bestelwagens en tweewielers ook kunnen worden getransformeerd. Er zijn echter beperkingen aan wat er gedaan kan worden:
-
Het vermogen van het elektrische voertuig moet tussen 65 en 100 procent van het oorspronkelijke vermogen van de verbrandingsmotor liggen. Als de oorspronkelijke motor minder krachtig is dan 60 kW, mag het vermogen van het elektrische voertuig maximaal met 20 procent toenemen.
-
De brandstoftank moet buiten gebruik worden gesteld, de afmetingen van het voertuig mogen niet worden gewijzigd, en het totale gewicht (dat onvermijdelijk zal toenemen) mag per as hoogstens met 10 procent toenemen.
Georges Gilkinet, federaal minister van Mobiliteit: “Retrofitting is een uitstekend voorbeeld van de circulaire economie toegepast op de automobielsector. Met deze nieuwe wetgeving creëren we een kader dat retrofitting op semi-industriële schaal mogelijk maakt en de ontwikkeling vergemakkelijkt van een activiteit die vanuit milieu- en economisch oogpunt zeer zinvol is, maar waarvan de levensvatbaarheid tot nu toe moeilijk te garanderen was door een gebrek aan duidelijke normen en de mogelijkheid om een solide bedrijfsmodel te ontwikkelen. Vanaf nu wordt alles gemakkelijker voor degenen die dit veelbelovende avontuur willen aangaan.”
Retrofitting wordt op deze manier onderbouwd door wetgeving, maar blijft desalniettemin een grote investering, aangezien de elektromotor en het bijhorende BMS (Battery Management System) al snel tussen de €15.000 en €30.000 kosten voor batterijen met een actieradius boven de 150-200 kilometer.
Bron: Monceau – bedrijf gespecialiseerd in ombouw naar elektrische aandrijving bij Mercedes oldtimers https://monceau-automobiles.com/
By Matthias Soetewey
Senior EV-Expert
Fleet.services@stroohm.be